ارائه گزارش در حسابرسی داخلی نقش مهم و غیرقابل انکاری را در جمع بندی فعالیت های این مجموعه در پایان هر بررسی ایفا میکند. لذا ضروری به نظر میرسید که در مباحث ارائه شده، فصلی به صورت جداگانه به این موضوع اختصاص داده شود. از سوی دیگر در هنگام حسابرسی عملیاتی در زیرمجموعه های دانشگاه مشخص گردید کارشناسان مجموعه به منظور تدوین آگاهانه و نظام مند اگز رش به روش علمی نیازمند یک الگوی مناسب می باشند. لذا به منظور رفع این نیاز سعی گردید با استفاده از منابع موجود در ابتدا به مفاهیم کلی از جمله نحوه تهیه گزارش، مراحل تهیه اگز رش، انواع گزارش و همینطور نکات کلیدی که میبایستی حین گزارش ینو سی به آن توجه نمود ارائه گردد و در ادامه چک لیستی که نشا ندهنده قابل قبول بودن گزارش از نظر فنی است جهت راهنمایی کارشناسان فنی گنجانده شود. در واقع ارائه این مباحث در نهایت منجر به یافتن یک دید کلی در خصوص گزارش نویسی خواهد شد. در ادامه به نکات با اهمیت در خصوص تدوین گزارش حسابرسی داخلی که شامل شکل، محتوا، کیفیت و صدور و توزیع گزارش پرداخته شده است. لازم به توضیح می باشد که این مجموعه به صورت جزوه ای جداگانه قبلاﹰ در دسترس کارشناسان مجموعه در حین حسابرسی عملیاتی به منظور گزارش نویسی قرار گرفت. لذا گنجاندن این بحث در این مجموعه در واقع نوعی مستندسازی محسوب شده و در واقع تکمیل کننده فعالیت های صورت پذیرفته نیز می باشد.
به منظور تبیین جایگاه گزارش نویسی و گزارش دهی، لازم می باشد که در ابتدا به معرفی برخی از مفاهیم از جمله سایبرنیتیکس١ اشاره ای گذرا داشته باشیم.
سایبرنیتیکس عبارت است از مطالعه پدیده ارتباط و کنترل در هر نوع سیستم.
حداقل عناصری که یک سیستم سایبرنیتیکی دارد عبارتنداز:
۱. دستگاه آشکارساز یا عیب یاب٢
۲. دستگاه هدایت کننده با انتخاب کننده٣
۳. دستگاه اجراکننده۴
بر اساس مباحث فوق در واقع دقت در گزارش دهی و گزارش نویسی به عنوان جزء مؤثری از سیستم سایبرنیتیکس محسوب می شود.
هر مکانیزم ارتباط و کنترل معمولاﹰ مراحلی به شرح زیر دارد:
۱. اطلاع از وضع مطلوب سیستم.
۲. اطلاع از وضع موجود سیستم.
۳. مقایسه وضع موجود سیستم با وضع مطلوب سیستم به منظور تعیین انحراف ها و مغایرت ها.
۴. اقدام در راستای اصلاح انحراف ها، مغایرت ها و تغییر از وضع موجود به وضعیت مطلوب.
گردآوری اطلاعات برای درک مسائل از اهمیت برخوردار است، ضمن آنکه اطلاعات باید مفید باشد. اطلاعات سودمند دارای ویژگی های زیر است:
زمین های اولیه، شناسایی منابع اطلاعاتی و چگونگی دستیابی به این منابع، نمی توان گزارش تهیه کرد. با توجه به هدف این بحث که آشنایی بیشتر با تدوین گزارش حسابرسی عملیاتی(ارزیابی اثربخشی، کارآیی و صرفه اقتصادی عملیات سازمان) می باشد. لذا گزارش ارزشیابی با توجه به اهداف حسابرسی عملیاتی بصورت کامل تر بیان می گردد.
همانگونه که قبلاﹰ اشاره گردید گزارش ارزشیابی پس از ارزشیابی برنامه، طرح، وضعیت، موقعیت یا نیروی انسانی تهیه میشود و جنبه های مختلف کارآیی و اثربخشی را در بر می گیرد. ارزشیابی طی مراحل زیر انجام می شود:شکل یا فرمت گزارش باید متناسب با کاربرد مورد نظر، به صورت مکتوب و یا دیگر شکل های قابل بازیابی باشد. با توجه به نیازهای استفاده کنندگان از گزارش حسابرس، کاربرد متحمل و گستره ی توزیع آن، قضاوت حرفه ای تعیین کننده شکل یا فرمت گزارش است، بنابراین شکل یا فرمت گزارش های حسابرسی داخلی و عملیاتی برخلاف گزارش حسابرسی صورت های مالی از الگوی مشخصی پیروی نمی کند.
محتوای گزارش محتوای گزار شهای حسابرسی داخلی عملیاتی معمولاﹰ مشتمل بر موارد زیر است: