کنترل موجودی کالا یکی از واژه های کلیدی در مبحث انبار و نگهداری کالاست و شما به عنوان یک حسابدار می بایستی به این اطلاعات آشنایی کافی داشته باشید.کنترل موجودی کالا جریانی است که ضمانت می کند اقلام موجود سازمان با در نظر گرفتن عوامل زمان، مکان، تعداد، کیفیت و هزینه، برای بخش های عملیاتی تولید، توزیع، فروش، مهندسی در دسترس باشد.
با استفاده از کنترل موجودی کالا ما می توانیم با بررسی و نگهداری سطح مورد نیاز از کالا، هزینههای خود را کنترل و در واقع هزینه های انبارداری و تولید مجموعه خود را کاهش دهیم.
مبحث کنترل موجودی کالا دارای چهار واژه بسیاری کلیدی است که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد:
حدتجدید سفارش مواد و کالا مقداری از مواد است بین حداقل و حداکثر موجودی که در زمان کاهش موجودی به آن مقدار،باید خرید انجام شود تا مطمئن شد قبل از اینکه موجودی مواد به حداقل برسد مواد به انبار می رسد.(در واقع مقداری است بین حداقل و حداکثر موجودی) حد تجدید سفارش به دو عامل زیر بستگی دارد:
حد تجدید سفارش از فرمول زیر محاسبه می شود:
حداکثر مصرف روزانه*حداکثر مدت وصول مواد=حدتجدید سفارش
حداقل موجودی مواد مقداری از مواد است که همیشه باید در انبار موجود باشد و یا مقدار موجودی است که نباید موجودی انبار از آن کمتر شود.(باید همواره در انبار به مقدار حداقل مواد موجود باشد.)
حداقل مواد نیز به دو عامل بستگی دارد:
حداقل موجودی از فرمول زیر محاسبه می شود:
حداقل موجودی=حد تجدید سفارش-(متوسط مدت تحویل*متوسط مصرف روزانه)
بسیاری از هزینه ها به مقدار سفارش نیز بستگی دارد و با افزایش این هزینه ها نیز افزایش و یا کاهش خواهند داشت.اگر خرید بصورت عمده انجام شود هزینه هایی مانند حمل و نقل،گشایش اعتبار و ... کاهش می یابد در حالیکه هزینه های انبارداری و نگهداری و رکود نقدینگی افزایش می یابد.و در هنگامیکه خرید جزئی و با دفعات انجام می شود هزینه های سفارش افزایش می یابد و در مقابل آن هزینه های نگهداری و انبارداری کاهش خواهد یافت.
با صرفه ترین مقدار سفارش، مقدار موادی است که برای حداقل رساندن هزینه های سالانه مرتبط با موجودیها سفارش داده خواهد شد.
نکته: دفعات گردش موجودی مواد، تعداد دفعات جایگزینی مواد در یک دوره می باشد.
دوره گردش موجودی عبارت است از زمانیکه مواد در انبار می ماند یعنی فاصله بین تاریخ ورود مواد تا تاریخ خروج مواد جهت تولید دوره گردش موجودی از فرمول زیر محاسبه می شود.
باید توجه داشت هر چه دوره گردش موجودی طولانی تر باشد موجودی مواد مدت بیشتری در انبار می ماند و هر چه مواد و کالا بیشتر در انبار بماند هزینه های انبارداری و نگهداری افزایش یافته و ممکن است ضایعات نیز افزایش یافته و در نهایت قیمت تمام شده مواد مصرفی نیز افزایش می یابد.
حداکثر موجودی مواد مقداری از مواد است که اگر بیشتر از آن مواد در انبار باشد زیان ناباب بودن مواد و راکد بودن سرمایه تحمل می شود. حداکثر موجودی مواد از فرمول زیر محاسبه می شود:
حداکثر موجودی مواد=حد تجدید سفارش+باصرفه ترین مقدار سفارش-(حداقل مدت وصول مواد-حداقل مصرف مواد)
در این پست تلاش کردیم تا مفاهیم کلیدی مربوط به کنترل موجودی کالا را به شما عزیزان آموزش دهیم.البته مباحث دیگری هم در رابطه با کنترل موجودی کالا وجود دارد که می توانید در پست های بعدی آنها را دنبال کنید.