برای محاسبه بهای تمام شده محصولات ساخته شده دوسیستم اصلی هزینه یابی وجوددارد که عبارتنداز : ۱ سیستم هزینه یابی سفارشات ۲ سیستم هزینه یابی مرحله ای
هزینه یابی مرحله ای که به هزینه یابی مراحل عمل یا هزینه یابی واحدی هم معروف است، در کارخانه هایی کاربرد دارد که محصولات مشابه به صورت انبوه تولید نمایند و محصولات این کارخانه ها از مراحل تولیدی مختلف عبور نموده سپس به انبار کالای ساخته شده منتقل گردد. دراین قبیل واحدهای تولیدی معمولاً هر مرحله از تولید مکمل مرحله قبلی است. در واقع محصول از هرمرحله عبورمی کند تکمیل تر می شود و پس ازتکمیل به انبارکالای ساخته شده منتقل می گردد. در کارخانه هایی که از سیستم هزینه یابی مرحله ای استفاده میکنند، محصولات مشابه دریک سری عملیات تولیدی یکنواخت به صورت انبوه و پیوسته ساخته می شوند، حتی اگر کارخانه به تولید محصولات مختلف هم اشتغال داشته باشد، تولید هرنوع محصول مشابه وانبوه خواهد بود و محصولات درمراحل تولیدی مختلف ساخته می شوند. درهزینه یابی مرحله ای تأکید اصلی برروی دایره یا مرکز هزینه می باشد زیرا درهردایره یا مرکز هزینه عملیات تولیدی مختلفی برای محصول انجام می شود، مانند دوایر تولیدی برش، پرس و مونتاژ که معمولاً یک واحد محصول از این دوایر عبورمی کند و به انبارکالای ساخته شده منتقل می گردد. درهزینه یابی مرحله ای برای هر دایره تولیدی حسابی جداگانه تحت عنوان حساب کالای درجریان ساخت دایره در دفترکل افتتاح می گردد وکلیه عوامل هزینه مربوط به هردایره شامل ) مواد اولیه، کارمستقیم و سربار ساخت ( به حساب کالای درجریان ساخت همان دایره، بدهکار میگردد. ضمناً می توان دردفترکل فقط یک حساب تحت عنوان حساب کنترل کالای درجریان ساخت درنظرگرفته شود و در دفتر معین مراحل برای هر دایره تولیدی حسابی جداگانه افتتاح نمود. بعضی از کارخانه هایی که از سیستم هزینه یابی مرحله ای استفاده می کنند عبارتند از: کارخانه های تولیدکننده بعضی لوازم خانگی مانند یخچال سازی، تولیدکنندگان لوازم صوتی وتصویری، تولیدکنندگان کفش و غیره.