انحلال بدون قید و شرط بانک هایی که اقدام به تاسیس شرکت می کن

در همین حال دکتر محمدحسن اعتضادی اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت و گو با «ایران آنلاین» با اشاره به اینکه مسئله انجماد دارایی ها موضوع جدیدی نیست گفت: فعالیت اصلی و اساسی بانک ها واسطه گری بین تجهیز منابع از طریق سپرده گذار و ارائه تسهیلات که بانک ها است که باید در اختیار بخش های تولید برای نیاز صنعت و غیر صنعت قرار گیرد، اما این در حالی است که متاسفانه مدت هاست که بانک ها به بنگاه تبدیل شده اند.  آنها خودشان شرکت تاسیس کرده اند و پول هایی را که مردم از طریق سپرده گذاری به آن ها می سپارند در شرکت های خودشان خرج می کنند و این به اقتصاد ضرر مهلکی وارد می کند. ۲  معضل اساسی وی افزود: در حال حاضر بانک هایی هستند که خودشان بیش از ۱۳۰ شرکت دارند؛ این باعث می شود که در آینده دیگر نتوانند حتی وام هم بدهند و فقط برای شرکت های خودشان تجهیز منابع می کنند و تسهیلات ارائه می دهند. در هیچ کجای دنیا بانک ها چنین کاری نمی کنند، چراکه همه تابع قانون نظام بانکداری واحد هستند. این استاد دانشگاه دو اشکال بزرگ ساختاری در نظام بانکداری ایران را چنین برشمرد: اول اینکه بسیاری از این بانک ها  در حقیقت برای شرکت های خودشان کارمی کنند و اصلا برای همین منظور تاسیس می شوند و دوم اینکه بانک ها باید نقدینگی شرکت هایی را تامین می کنند که بر عملکردشان اصلا نظارت ندارند و فقط با وثیقه وام می گیرند و توجیهی بر فعالیتشان ارائه نمی دهند. وی ادامه داد: متاسفانه در حال حاضر بانک ها ۱۰۰ تریلیون یعنی رقمی معادل ۱۰ درصد کل پول در گردش مملکت پول وصول نشدنی دارند و این همان بخشی از دارایی های منجمد است. اعتضادی با اشاره به اینکه در حال حاضر بانک ها پولشان را با احتیاط خرج می کنند گفت: با توجه به گفته وزیر صنعت معدن و تجارت حدود ۴۰ درصد از صنایع نیاز به بازسازی دارند و به همین دلیل در حالت نیمه تعطیل و نیمه فعال هستند و به وام ها و رقم های هنگفتی نیاز دارند تا دستگاه های خود را تعمیر و به روز کنند؛ این در حالی است که تامین این وام ها از طریق بانک ها تقریبا غیر ممکن است. مدرس سابق موسسه عالی بانکداری، مهم ترین روش را  کنترل و نظارت دقیق بر وام ها برشمرده  و گفت: تنها راه حل  بانک ها این است که مثل همه جای دنیا برای اینکه اولا پول از بین نرود و در عین حال تولید رونق گرفته و اشتغال ایجاد شود. وام هایی که به بنگاه های اقتصادی تخصیص می یابد باید کنترل شده باشند و طرح های توجیهی ارائه شود و یک کارشناس بانک عضو هیات مدیره بنگاهی شود که قرار است وام بگیرد تا بر تمام طرح ها و تصمیم گیری های  آن بنگاه به طور مرحله به مرحله نظارت داشته باشد؛ مانند بانک صنعت و معدن قبل از انقلاب  که با نظارت بر هیات مدیره بخش های مختلف صنعت و معدن مشخص می شد که پول در خود بخش صنعت و معدن خرج می شد. اگر بانک ها تنها به وثیقه گرفتن اکتفا کنند وام ها درمصارف صحیح و واقعی که به رونق اقتصاد کمک کنند خرج نمی شوند.

رشد قارچی موسسات اعتباری وی دومین معضل را رشد قارچ گونه موسسات مالی و اعتباری برشمره و گفت: متاسفانه یکی از بزرگترین خطرات اقتصاد وجود بیش از ۶۰۰ موسسه مالی و اعتباری است که با مجوز وزارت تعاون و بدون مجوز از بانک مرکزی فعالیت می کنند و و از مردم پول می گیرند و بیشترین سود را هم می دهند اما به جای اینکه در بخش های تولیدی سرمایه گذاری کنند زمین یا ساختمان می سازند و چون هرکدام پشتوانه های قوی به لحاظ سیاسی دارند زور بانک مرکزی هم به آن ها نمی رسد. وی با بیان اینکه برای تاسیس هر بانک تقریبا ۵۰۰ میلیارد پول لازم است ولی برای راه اندازی یک موسسه مالی تنها چند میلیون پول کفایت می کند گفت: بنابراین اگر نهایتا بانکی ورشکست شود بانک مرکزی موظف است که پول سپرده گذاران را بدهد اما اگر موسسه ای ورشکست شود چون مجوزی برای راه اندازی از بانک مرکزی نگرفته و فقط با اندکی سرمایه از وزارت تعاون مجوز می گیرند لذا کنترلی بر آن نبوده و فقط در حد نظارت است. فعالیت های غیرقانونی موسسات مالی و اعتباری وی به کارهای عجیب و غریب و غیر اقتصادی برخی موسسات مالی بزرگ اشاره کرده و گفت: این موسسات با تاسیس شرکت های چند منظوره مثل شرکت های ساختمانی و یا واردات و صادرات اقدام به خرید و فروش زمین می کنند و یا فروشگاه های زنجیره ای راه اندازی می کنند؛ حتی اکثرشان  خودرو می خرند و به صورت لیزینگ می فروشند و یا انحصار لیمو ترش و ابلیمو را در دست می گیرند و با قیمت های بالا به مردم می فروشند و سایر کارهای غیر قانونی دیگر انجام می دهند. ۳ راهکار اصلی و عملی این استاد دانشگاه ۳ راهکاراصلی و عملی  برای برون رفت از معضل انجماد در دارایی های بانکی را اول انحلال بدون قید و شرط بانک هایی که اقدام به تاسیس شرکت می کنند دانست  و گفت تا زمانی که بانک ها با هدف تجهیز منابع شرکت هایی که خودشان تاسیس می کنند فعالیت کنند وضع به همین صورت خواهد بود. وی دومین راه حل را ادغام موسسات مالی و اعتباری در شبکه بانکی دانست و گفت: تمام موسسات مالی باید با مجوز از بانک مرکزی فعالیت کنند تا نتوانند به کارهای غیرقانونی روی آورند. این استاد دانشگاه سومین راه حل را توسعه بانک های تخصصی دانست و گفت: بانک هایی نظیر بانک صنعت و معدن بانک رفاه کارگران بانک سرمایه و بانک توسعه صادرات که بانک هایی تخصصی هستند و هر کدام به چرخه صحیح پول در گردش و همچنین رونق اقتصاد کمک می کنند باید توسعه یابند چرا که نظارت در این بانک ها به صورت حضوری کارشناسی و ساختاری که برای این گونه بانک ها  از ابتدا طراحی وتعریف می شود یک ساختار صحیح و با نظارت دقیق بر وام ها است. وی حضور نیروهای متخصص و کارشناس در بدنه نظام بانکی را بسیار واجب دانست و گفت: با حضور نیروهای متخصص، بانک اطلاعاتی نظام بانکداری راه اندازی شود تا نظارت بر شبکه های بانکی بیش از پیش قوت گیرد. پروژه های دولت احمدی نژاد گرفتاری های مالی برای دولت روحانی اعتضادی در پایان ضمن اشاره به پروژه هایی که در دولت احمدی نژاد هم اکنون گرفتاری های مالی برای دولت جدید ایجاد کرده است گفت: متاسفانه حجم پول به طور فزاینده ای رو به افزایش است و دولت جدید با گرفتاری های عدیده و زنجیره ای در حال حاضر روبرو است چرا که مجبور است پول چاپ کند واین حجم از ۶۰۰ تریلیون به ۱۰۰۰ تریلیون رسیده که خطری بزرگ برای اقتصاد محسوب می شود.