رشد گردشگری ایران، بالاتر از میانگین جهانی

ایران آنلاین/ او دو سال و ۹ ماه ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور را در عمارت آزادی به عهده داشت. مرور کارنامه سلطانی‌فر در سازمان تحت ریاستش در این روزها که به عنوان گزینه وزارت ورزش و جوانان به بهارستان خواهد رفت، خالی از فایده نیست.
رشد گردشگری ایران در دولت روحانی بیش از میانگین جهانی بود. براساس اعلام بانک جهانی رشد گردشگری ایران در سال‌جاری ۱۰ درصد بود. سلطانی فر هم با اعلام اینکه تعداد گردشگران ورودی سالانه ۱۰ تا ۱۲ درصد در سه سال گذشته رشد داشته، می‌گوید: «نرخ میانگین افزایش رشد گردشگران خارجی در دنیا ۴.۶درصد بوده است و بین ۲.۵ تا سه برابر آن در دنیا رشد داشتیم و برای اینکه بتوانیم گردشگر بیشتری جذب کنیم ۴۰ کشور را بر اساس سوابق گردشگردی، هدف قرار دادیم.» سازمان میراث فرهنگی در ۲۵ کشور از این تعداد دفاتر جذب و اطلاع‌رسانی گردشگری را با کمک بخش خصوصی راه‌اندازی کرد. براساس آمار در سال گذشته گردشگران خارجی ایران به مرز پنج میلیون و ۲۰۰ هزار گردشگر رسید. سازمان میراث فرهنگی کشور در این دوره همچنین برای سهولت ورود گردشگران خارجی به کشور اقدام به صدور ویزای فرودگاهی کرد. این ویزا در ابتدا برای ۱۵ روز بود، پس از آن به یک ماه تبدیل شد، در نهایت هم سه ماهه شد. در حال حاضر اتباع و گردشگران ۱۹۰ کشور دنیا امکان دریافت ویزای فرودگاهی برای سفر به ایران را دارند. از دیگر برنامه‌های جدی سلطانی‌فر در این دوره تلاش برای لغو ویزا با ۲۸ کشور بود که تقریباً نیمی از این ویزا لغو شده است.
ثبت جهانی‌ها درحوزه صنایع دستی
«سلطانی فر» سازمان میراث فرهنگی را از «محمدعلی نجفی» تحویل گرفت. مدت مدیریت نجفی بسیار کوتاه بود. اما سازمانی که بعد از نجفی به سلطانی‌فر رسیده بود به گفته بسیاری از جمله «سید محمد بهشتی» و براساس شواهد ومستندات موجود، سازمانی ویران بود که زخم‌های بسیاری در دولت نهم و بویژه در دولت دهم خورده بود. بسیاری به احیای این سازمان با دیده تردید می‌نگریستند اما این سازمان امروز به یک ثبات رسیده است. پرونده ثبت جهانی‌ها در دوره مدیریت سلطانی فر یکی از گام‌های بسیار مثبت او بود. در این دوره برای نخستین بار صنایع دستی ایران به نام چهار شهر نامدار چون اصفهان، مشهد، تبریز و همدان در حافظه جهانی ثبت می‌شود. صنایع دستی ایران دریای ژرف و عمیقی است که به دلیل تحریم‌ها و عدم مدیریت‌های مطلوب در چند دهه گذشته بازار خود را از دست داده بود. ثبت جهانی این چهارپرونده که در هیچ دوره‌ای مسبوق به سابقه نیست، یک گام بزرگ برای بازیابی جایگاه صنایع دستی ایران در بازار جهانی است. همین مسأله هم مقدمه برای برگزاری اجلاس شورای جهانی صنایع دستی در اصفهان شد که به گفته کارشناسان مقدمه‌ای برای ریاست ایران بر این شورا در سال‌های آتی خواهد بود. صدور پروانه ‌های تولید انفرادی، کارگاهی، ایجاد بازارچه‌های موقت فروش، راه‌اندازی نخستین بازارچه صنایع دستی پایتخت و... ازدیگر اقدامات مطلوب مدیریت او بود. براساس آمارهای معاون صنایع دستی، بیش از ۴۴۰ میلیون دلار صادرات صنایع دستی در سال‌های ۹۲ تا۹۴ به خارج رفته است که رشدی سالانه ۲۴ درصدی برای کشور در پی داشته است.
استردادهای تاریخی
 استردادهای تاریخی را باید از جمله اتفاقات ارزشمند دوره سلطانی فر دانست؛ ۴ استرداد بزرگ. ۳۴۹ قطعه شیء متعلق به منطقه باستانی خوروین بعد از چند دهه دعوای حقوقی در زمان وی از بلژیک به ایران بازگشت. دومین محموله ارزشمند تاریخی برمی گردد به ۱۰۸ شیء منطقه باستانی چغامیش که از سوی مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو در اردیبهشت ۹۴ به مسئولان سازمان میراث فرهنگی تحویل داده شد. سومین محموله اشیای تاریخی ایران، شامل ۳۰ قطعه از اشیا و آثار فرهنگی متعلق به دوران قبل و پس از اسلام بود که توسط دولت ایتالیا تحویل سفارت ایران در رم شد. بعد از آن هم ۷۳ قلم اشیای تاریخی دوره ساسانیان از امریکا به تهران آمد و به موزه ملی رفت. راه‌اندازی ۲۸۵ موزه خصوصی، افتتاح موزه بزرگ دوران اسلامی در موزه ملی ایران، توسعه موزه ایران باستان، افتتاح و راه‌اندازی نخستین موزه منطقه‌ای ایران در خراسان رضوی و... از دیگر برنامه‌های انجام گرفته در این دوران بود. سازمان میراث فرهنگی در بخش ثبت جهانی آثار میراث فرهنگی هم گام‌های ارزشمندی برداشت. در دوره مدیریت او ۵ اثر در این فهرست ثبت جهانی شد و تعدادآثار ایران در فهرست جهانی یونسکو به ۲۱ اثر رسید. محوطه باستانی ۵ هزار ساله «شهرسوخته»، سیستان و بلوچستان، شهر ۷ هزار ساله شوش در خوزستان و منظر فرهنگی روستای تاریخی- باستانی «میمند» در کرمان در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد. همچنین در این دوره و در سال جاری دو پرونده بیابان لوت و قنات‌های ایرانی در فهرست جهانی یونسکو در اجلاس ترکیه به ثبت جهانی رسید که می‌تواند به رشد گردشگری کویری ایران کمک مؤثری کند. احیای انجمن‌های میراث فرهنگی (راه‌اندازی انجمن‌های مردمی میراث فرهنگی با عضویت بیش از ۱۲۰ هزار نفر در سراسر کشور) که در دولت گذشته به محاق رفته بود نیز از جمله عملکردهای مطلوب سازمان میراث فرهنگی در دوره مدیریت سلطانی فر است. در زمان او هیأت امنای ۱۹ پایگاه‌ میراث جهانی و کاخ موزه سعدآباد راه‌اندازی شد. این گام مؤثر در حفاظت از آثار ثبت شده ایران در فهرست جهانی است. تدوین برنامه جامع ساماندهی نیروی انسانی سازمان میراث فرهنگی در سطح کشور و بازنگری شاخص‌های ارتقای نمایندگی شهرستانی به اداره و افزایش تعداد ادارات شهرستان‌ها از ۴۳ اداره به ۱۹۵ اداره از کارهای اوست. واگذاری بناهای تاریخی از طریق صندوق احیا و بهره‌برداری از اماکن تاریخی و فرهنگی نیز گامی مهم برای احیای بیش از ۱۰ هزار بنای تاریخی کشور است. واگذاری‌ها در این دوره کارنامه موفقی داشت. تهیه سند راهبردی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در برنامه ششم توسعه کشور هم در دولت روحانی اتفاق افتاد. در این دوره برای نخستین بار صنایع دستی وارد برنامه‌ریزی‌های کلان کشور(توسعه ششم) شد.
جــذب ســـرمـــایـه‌گــذاری در حـوزه هتل‌سازی‌
بعد از روی کار آمدن دولت روحانی و برداشتن تحریم‌ها، گردشگران زیادی راهی ایران شدند. ساخت هتل‌های ۴و ۵ ستاره یکی از الزامات حضور این گردشگران بود. سلطانی فر خود از عملکردش در این حوزه از انقلاب «هتل‌سازی» یاد می‌کند: «از ابتدای تاریخ هتل‌سازی در ایران تا سال ۹۲ تعداد ۱۲۵ باب هتل چهار تا پنج ستاره در ایران ساخته شده بود، در حالی که طی سه سال اخیر ۳۴ هتل چهار و پنج ستاره به همت بخش خصوصی و با حمایت دولت احداث و شماری از آنها به بهره‌برداری رسیده است. بخش خصوصی داخلی اکنون در حال برنامه‌ریزی برای ساخت و بهره‌برداری از ۱۷۰ هتل چهار و پنج ستاره تا پنج سال آینده است. همچنین در حال حاضر ۸۲۰ پروژه اقامتی در کشور در دست احداث است و بین ۱۰ تا ۹۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند که با محوریت بخش خصوصی انجام می‌شود.»  حضور در نمایشگاه‌های بین‌المللی هم از جمله اقدامات دوره مدیریت سلطانی فراست. در این دوره سازمان میراث فرهنگی در ۳۰ نمایشگاه بین‌المللی گردشگری در کشورهای مختلف حضور یافت. توجه به بوم گردی و طبیعت گردشگری از جمله شاخصه‌های مدیریت سلطانی بود. براساس آمارهای موجود مراکز بوم گردی از ۴۰ واحد در سال ۹۲ به ۲۵۸ واحد تا پایان سال ۹۴ رسید. کرمان در این زمینه رتبه اول را دارد. در این دوره ۵۷۰ مجوز جدید دفاتر خدمات مسافرتی برای توسعه فعالیت‌های گردشگری در سطح کشورصادر شد. براساس آمارهای بانک جهانی رشد گردشگری در دولت روحانی نزدیک به ۱۰ درصد بوده است./روزنامه ایران