مجوز انتشار اولین اوراق رهنی (MBS) با هدف ایجاد تحرک در بخش مسکن از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار صادر شد.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، روابط عمومی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرد: به منظور تحقق بخشیدن به هدف تأمین مالی بنگاه های بزرگ از طریق بازار سرمایه و افزایش سطح نقدشوندگی و در راستای جامه عمل پوشاندن به سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه مبنی بر اصلاح و تقویت همهجانبه نظام مالی کشور با هدف پاسخگویی به نیازهای اقتصاد ملی، گسترش و تعمیق نظام جامع تأمین مالی و ابزارهای آن و افزایش سهم مؤثر بازار سرمایه در جهت توسعه سرمایهگذاری، سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز انتشار مبلغ ۳ هزار میلیارد ریال اوراق رهنی را به عنوان جدیدترین ابزار تأمین مالی در بازار سرمایه صادر کرد.
به گزارش روابط عمومی سازمان بورس اوراق رهنی مذکور که طی روزهای آینده پا به عرصه بازار سرمایه می گذارد با هدف خروج بازار مسکن از رکود و ایجاد تحرک در این بخش منتشر می شود.
بهمن سال ۹۴ ، دکتر محمد فطانت، رییس سازمان بورس در نشست خبری با اشاره به تصویب اوراق رهنی به عنوان یک ابزار مالی جدید در شورای عالی بورس از تصویب و ابلاغ دستورالعمل این اوراق در هیئت مدیره سازمان خبر داد.
وی با اشاره به رکود در بازار مسکن و صنایع وابسته به آن هدف از انتشار این اوراق را تحریکِ بخش مسکن توصیف کرد. البته دکتر فطانت یکی دیگر از اهداف مهم انتشار این اوراق را رشد بازار بدهی در کنار بازار اوراق دانست به گونه ای که منابع بازار بدهی منفک از بازار سرمایه باشد.
با صدور این مجوز بانک مسکن می تواند مطالبات خود را در قالب فروش آن ها به نهاد واسط در دستور کار قرار داده و سود حاصل از آن را به دارندگان اوراق رهنی اختصاص دهد.
اوراق رهنی (MBS) چیست؟
اوراق رهنی، اوراق بهاداری است که به منظور خرید مطالبات رهنی توسط ناشر منتشر میشود. مطالبات رهنی شامل مطالبات مدتدار اشخاص حقوقی ناشی از قراردادهای مبادلهای از قبیل فروش اقساطی، اجاره به شرط تملیک و جعاله (به استثنای سلف) است که دارای وثیقه رهنی است. از جمله مزایای انتشار این اوراق میتوان به تحرکبخشی به اقتصاد در حوزه مسکن، بهبود نسبت کفایت سرمایه بانک، افزایش سودآوری، بهبود نسبتهای مالی، خارج کردن داراییهای بانکها از ترازنامه و بهبود ترکیب داراییها اشاره کرد.
مدل انتشار اوراق رهنی:
نحوه عملکرد اوراق رهنی در بازار سرمایه بر اساس مدل ذیل طراحی شده است:
مسیر طی شده برای انتشار اوراق رهنی
کمیته تخصصی فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار در آبان ماه ۱۳۹۴ پس از بحث و بررسی پیرامون انتشار اوراق رهنی مبتنی بر تسهیلات اعطائی از طریق عقود مبادلهای (غیر از سلف) منتهی به مطالبات اعلام کرد که:
۱- بانکها و مؤسسات اعتباری میتوانند تمام یا بخشی از مطالبات ناشی از تسهیلات منتهی به دین غیر از تسهیلات سلف را که دارای رهن معتبر هستند تبدیل به اوراق بهادار (اوراق رهنی) کرده، در بازار سرمایه به فروش رسانند.
۲- اوراق مذکور قابل خرید و فروش در بازار ثانوی هستند؛ به این معنا که صاحبان اوراق مذکور، سهم مشاع خود از دیون تنزیلی را به قیمت بازار به خریدار ثانوی میفروشند.
پس از این اعلام نظر، سازمان بورس تعریف و مدل عملکرد این اوراق در بازار سرمایه را به شورای عالی بورس ارائه داد و این شورا در آذر سال ۹۴ اوراق رهنی را به شرح زیر به تصویب رساند:
اوراق رهنی (MBS)، اوراق بهاداری است که به منظور خرید مطالبات رهنی توسط ناشر منتشر میشود. این اوراق در بورس ها یا بازارهای خارج از بورس قابل معامله هستند.
همچنین شورای عالی بورس بر اساس بند (۲۴) ماده (۱) و بند (۴) ماده(۴) قانون بازار اوراق بهادار، اوراق رهنی را به عنوان ابزار مالی قانون بازار اوراق بهادار شناسایی و تصویب کرد که به امضا و تنفیذ وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی، جناب آقای دکتر طیب نیا نیز رسید.
پس از مصوبه مذکور "دستورالعمل انتشار اوراق رهنی" در اجرای بند (۲) ماده (۷) قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه ۱۳۸۴ و مصوبۀ ۱۷/۰۹/۹۴ شورایعالی بورس، در تاریخ ۲۴ آذر ماه ۹۴ به تصویب هیأت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. (http://rdis.ir/GuidelinesDetail.asp?AppBLID=321)
اوراق رهنی بانک مسکن
بانکها به عنوان یکی از مهمترین واسطه های مالی در صورتی میتوانند پاسخگویی مناسبی به درخواست تأمین مالی متقاضیان دریافت تسهیلات داشته باشند که از توان کافی برای اعطای تسهیلات برخوردار باشند. در این مسیر «تبدیل به اوراق بهادار کردن داراییهای مالی بانک» یعنی تبدیل داراییهای مالی با نقدشوندگی پایین مانند وام رهنی به اوراق بهادار قابل معامله در بازار، به عنوان یکی از روشهای نوین تامین مالی به کمک آنها میآید.
پس از صدور مجوز و موافقت اصولی انتشار اوراق رهنی بهمنظور تأمین مالی بانک مسکن از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار، اوراق رهنی بانک مسکن به منظور اعطای تسهیلات جدید و افزایش نقش این بانک در تأمین مالی مسکن پس از درج در فهرست نرخ های بازار اوراق بدهی فرابورس ایران، به صورت حراج تک قیمتی عرضه می شود. قیمت اسمی این اوراق یک میلیون ریال و نرخ آن ۱۸٫۵درصد است و سود اوراق هر سه ماه یک بار از تاریخ انتشار پرداخت میشود. دوره عمر این اوراق ۲ ساله بوده و بانی، ضامن و عامل وصول آن بانک مسکن و امین آن سازمان حسابرسی است.
مطالبات رهنی مبنای این اوراق مربوط به بیش از ۴۹ هزار پرونده تسهیلات فروش اقساطی خرید مسکن با ۱۴۴ قسط و نرخ ۱۳ تا ۱۵ درصد است. میانگین مبلغ تسهیلات ۸۷۷ر۸۳۸ر۲۰۵ ریال است و بین ۱۰۵ تا ۱۱۹ ماه تا سررسید هر یک از این مطالبات باقی مانده است. همچنین طبق مفاد قراردادهای مبنای مطالبات رهنی، اجازه انتقال مطالبات رهنی به غیر برای بانک مسکن وجود دارد.