میزان جریمه مشمولان غایب برای معافیت ازخدمت وظیفه عمومی، بر اساس مدارک تحصیلی محاسبه می شود. این مبلغ برای افراد دارای مدرک زیر دیپلم ۱۰ میلیون تومان، دیپلم ۱۵ میلیون تومان، فوق دیپلم۲۰ میلیون تومان، لیسانس۲۵ میلیون تومان، فوق لیسانس ۳۰میلیون تومان، دکتری غیرپزشکی ۳۵ میلیون تومان، دکتری پزشکی ۴۰میلیون تومان و پزشکان متخصص و بالاتر۵۰ میلیون تومان است. همچنین به ازای هر سال غیبت مازاد بر ۸ سال، ۱۰درصد به مبالغ جریمه پایه اضافه می شود. ضمن اینکه براساس این قانون، مشمولان غایب متاهل ۵ درصد و دارای فرزند به ازای هر فرزند از ۵ درصد تخفیف کل مبلغ جریمه برخوردار می شوند.
اما با آغاز سال جدید خبر پرداخت اقساطی جریمه غیبت سربازی گویای هموارتر شدن این روال برای مشمولان بود. بر اساس این شرایط تسهیل شده، متقاضیان در ابتدا باید یک سوم مبلغ جریمه را پرداخت کرده و مبلغ باقیمانده را به صورت قسطی تا پایان سال ۱۳۹۵ پرداخت کنند. در این طرح بانک قوامین به عنوان بانک عامل پیش بینی شده است. تمامی اینها در حالی است که هنوز گمانه زنی های زیادی درباره تغییرات احتمالی این طرح وجود دارد. آیا سایر مشمولانی که شرایط مشابهی با آنچه در این طرح عنوان شده است دارند هم می توانند به گرفتن کارت پایان خدمت امیدوار باشند یا نه؟ عباسعلی منصوری آرانی عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی دوره نهم مجلس شورای اسلامی درباره جزئیات این طرح به ایران آنلاین می گوید:"پیش از هر چیزی باید از ستاد کل نیروهای مسلح، دولت و مجلس شورای اسلامی تقدیر و تشکر کرد که در این مسیر اقدامات بسیار خوبی انجام داده اند و این طرح تاثیر گذار در لایحه بودجه سال ۹۴ و۹۵ به تصویب رسید. به اعتقاد من فراگیر شدن این طرح تاثیرات مطلوبی بر جامعه و به ویژه غایبین سربازی به جا خواهد گذاشت. بسیاری از آنها که منزوی شده بودند بار دیگر با روحیه ای خوب و پر نشاط به جامعه بازگشتند. خوشبختانه روند تسهیل این طرح در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴ خیلی بهتر بود. مثلا در سال گذشته ما پیشنهاد قسطی شدن پرداخت جریمه را داده بودیم که متاسفانه مجلس نپذیرفت اما امسال این شرایط یعنی پرداخت اقساطی جریمه فراهم شد." این نماینده سابق مجلس شورای اسلامی همچنین در خصوص مدت تعیین شده پرداخت جریمه غیبت، یعنی هشت سال مدام نیز می گوید: "اگر هشت سال را به سن مشمولان خدمت سربازی اضافه کنیم، خواهیم دید که فردی با این سن، ازلحاظ فیزیک بدنی و شرایط جسمی و شرایط روحی قادر به انجام خدمت سربازی نیست. لذا مبنای پرداخت این جریمه و معافیت از خدمت سربازی همان هشت سال تعیین شد. البته پیشنهاد ما بین ۵ تا ۸ سال بود اما فعلا با ۵ سال غیبت موافقت نشده است. به طور کلی هنوز پیشنهاد ها و راهکارهای مختلف برای رسیدن به نتیجه مطلوب در دست بررسی است و به نوعی همه در تلاش هستند تا این طرح بالاترین اثرات مثبت را در جامعه به جا بگذارد. اما نکته حائز اهمیت این است که اشتباها از این طرح تحت عنوان فروش خدمت سربازی یاد شده است در حالی که این طرح فقط برای جریمه غیبت در نظر گرفته شده است و این دو بسیار با هم تفاوت دارند. البته الان هم افرادی هستند که هم به لحاظ سنی و هم تحصیلی می توان آنها را در زمره مشمولان این طرح قرار داد اما فقط به این دلیل که غایب محسوب نمی شوند فعلا در خصوص آنها دستورالعمل خاصی موجود نیست. مثل دانشجویان و یا افرادی که به هر دلیلی غایب محسوب نمی شوند." سردار موسی کمالی جانشین اداره کل منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح هم درباره تغییرات احتمالی این طرح به ایران آنلاین می گوید:" فعلا هیچ تغییر یا بازنگری خاصی در کلیت این طرح در دستور کار قرار ندارد و بهتر است در زمان مناسب دیگری از آن صحبت شود." او همچنین درباره اینکه دولت در لایحه بودجه سال ۹۵ پیشنهاد داده است که غایبان سربازی که ۵ سال از غیبتشان گذشته است هم میتوانند جریمه پرداخت کنند و کارت پایان خدمت بگیرند هم می گوید:" این پیشنهاد صراحتا از سوی ستاد کل نیروهای مسلح مورد مخالفت قرار میگرد. به فرض اینکه این موضوع از سوی مجلس هم تصویب شود ستاد کل نیروهای مسلح آن را اجرا نخواهد کرد. این موضوع به توان رزمی نیروهای مسلح و آمادگی دفاعی کشور صدمه وارد میکند و یک طرح تبعیض آمیز محسوب میشود." اما هنوز هم برخی معتقدند که این شیوه فراخواندن جوانان در سن قانونی به خدمت سربازی، باید با روش جدید و موثر تری دنبال شود. به طوری که امکان انتخاب الگوهای سربازی مختلفی وجود داشته باشد. مهدی احمدی معین، کارشناس دفتر سیاسی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی از بررسی الگوهای دیگر سربازی در مرکز پژوهشها خبر داده و به «ایران» میگوید: "بررسی سربازی در مرکز پژوهشهای مجلس همچنان ادامه دارد و چند الگوی دیگر هم برای سربازی پیشنهاد شده اما به دلیل محرمانه بودن جزئیات آن منتشر نشده است و آنچه به عنوان الگوهای سربازی معرفی شد هم در حقیقت تنها پیشنهادهایی بود که برای بهبود خدمت سربازی ارائه شد." هر چند در حال حاضر هنوز هم آمار دقیقی در خصوص مشمولان و غایبان سربازی در دست نیست و نمی توان با قطعیت در خصوص موفقیت آمیز بودن طرح هایی از این دست صحبت کرد. اما با مقایسه همین مدت زمان کوتاهی که از اجرایی شدن این طرح میگذرد دست کم می توان خوش بین بود که با گذشت زمان، شرایط و حتی شاید هم ضوابط خرید جریمه سربازی باز هم هموارتر شود.