کارشناسان در مورد اثر تورم و نرخ سود اسمی بانکها بر اقتصاد، دیدگاههای مختلفی دارند و معتقدند مثبت شدن نرخ بهره واقعی که حاصل نرخ سود اسمی بانکها منهای تورم است، میتواند مزیتهای مختلفی برای اقتصاد به همراه داشته باشد.
به گزارش بانکداران ۲۴ (Banker)،اما بسیاری از صاحب نظران معتقدند که نرخ بهره واقعی به صورت منفی یا به صورت مثبت و زیاد اثرات تخریبی بر اقتصاد دارد اما نرخ بهره واقعی معقول و منطقی حدود ۲ تا ۵ درصد به شرط ثبات و پایداری میتواند مفید به حال سرمایهگذاری و سودآوری تولید و جذب نقدینگی سرگردان به بانکها باشد. هر گاه صحبت از ارتباط بین نرخ تورم، بهره واقعی و بهره اسمی به میان میآید، بیاختیار رشته افکار قشر اقتصادی به سوی نظریه «بیصبری و فرصت» فیشر (۱۹۴۷- ۱۸۶۷) معطوف میشود. ایرونگ فیشر (Irving Fisher) یکی از پرآوازهترین اقتصاددانان ایالات متحده امریکا با رونمایی از رابطهیی بر پایه تمایز میان بهره واقعی و اسمی معتقد بود، نوسان نرخ بهره واقعی با تاثیر بر نرخ رجحان زمانی و اصل فرصت سرمایهگذاری میتواند موجب ایجاد سیکلهای تجاری در اقتصاد شود.
بر این اساس، نرخ بهره واقعی در اقتصاد جایگاه ویژهیی دارد و اقتصاددانان درخصوص کارکرد این رابطه در اقتصاد ایران نظرات مختلفی دارند.
اما در مجموع اتفاق نظر دارند که بین انتظارات تورمی و نرخ بهره اسمی ارتباط کمی وجود دارد اما بین تورم و رشد اقتصادی با نرخ بهره واقعی رابطه عمیقتری وجود دارد. بانک مرکزی نرخ تورم سال ۹۴ را ۹/۱۱درصد گزارش و اعلام کرد که دولت در نظر دارد این حسگر اقتصادی را بعد از حدود ۲۵سال به کمتر از ۱۰درصد کاهش دهد و سرانجام برای تیر ماه ۹۵ تورم به زیر ۱۰درصد و معادل ۹٫۲درصد رسید.
آمارهای بانک مرکزی نشان میدهد، آخرین زمانی که شاخص بهای کالا و خدمات(سالانه) رقمی پایینتر از ۱۰درصد را به خود دیده سال ۱۳۶۹ با ثبت رکورد ۹درصد بوده است.
براساس مطالعات انجام شده در داخل کشور معمولا نرخ سود سپردههای بلندمدت به عنوان نماینده نرخ بهره اسمی میشود. در جدول شماره ۱ بالاترین نرخ سود رسمی سپردههای یک ساله به عنوان نماینده نرخ بهره اسمی سایهیی، تورم و تفاضل آنها به عنوان نرخ بهره حقیقی سایهیی نمایش داده شده است.
همانطور که مشاهده میشود در بازه زمانی ۹۲- ۱۳۹۰ نرخ بهره واقعی منفی بوده که علائم سرکوب مالی در حوزه پول و بانک را نشان می