روشهای درصدی از فروش نسیه و درصدی از فروش کل از دیدگاه صورتحساب سود و زیان ارجح هستند .زیرا هزینه مطالبات سوخت شده را مستقیما با فروش های دوره جاری مطابقت می دهند ، و از این دو شیوه مبنای فروش نسیه بر مبنای دیگر رجحان دارد . بر خلاف دو شیوه فوق ، در دو شیوه دیگر خالص ارزش بازیافتنی همه مطالبات تجاری در تاریخ ترازنامه مورد تاکید قرار می گیرد. بنابراین ، در اینجا به مسئله از دیدگاه ترازنامه نگریسته می شود . عیب این دو روش در آن است که ممکن است مبلغ به دست آمده به عنوان هزینه سوخت مطالبات برای ارائه در صورتحساب سود و زیان ، ربط صریحی با فروشهای دوره جاری نداشته باشد و به این سبب اصل تطابق نقض گردد.
برخی از واحدهای تجاری ممکن است بخواهند که هزینه سوخت مطالبات را تنها هنگامی به حساب بگیرند که مطالبات مشخصی سوخت می شوند .این شیوه اگرچه به ظاهر عینیت بیشتری دارد ولی خالص ارزش بازیافتنی مطالبات را فزونتر نشان میدهد و مطابقت صحیح میان هزینه سوخت مطالبات و درآمد را طبق مبنای تعهدی برقرار نمی کند . در این روش حساب دریافتنی غیر قابل وصول با بدهکار کردن هزینه مطالبات سوخت شده و بستانکار کردن حسابهای دریافتنی حذف میشود . چنانچه حسابی که بیشتر به عنوان طلب غیر قابل وصول حذف شده است وصول گردد، مبلغ دریافت شده به حسابی چون بازیافت مطالبات سوخت شده به عنوان یکی از درآمدهای متفرقه بستانکار می وشود.
بدهکار کردن حساب ذخیره و بستانکار کردن حسابهای دریافتنی به منظور حذف حسابهای دریافتنی غیر قابل وصول هیچ تاثیری بر ارزش دفتری حسابهای دریافتنی و بر سود خالص دوره مالی که حذف در آن صورت گرفته است ندارد .اگر حساب دریافنی حذف شده ای بعدها وصول شود ، یک روش این است که حسابهای دریافتنی را بدهکار و حساب ذخیره مطالبات مشکوک الوصول را بستانکار کنند.بدین گونه ثبت نخستین در دفتر روزنامه برگشت و سپس مبلغ وصول شده به شیوه عادی ثبت می شود.
اسناد دریافتنی هم ممکن است مانند حسابهای دریافتنی غیر قابل وصول گردد.مبالغی که احتمالا غیر قابل وصول خواهد شد به روشهایی که در مورد بدهکاران عمل میشود ، برآورد و ذخیره مناسب برای آن ایجاد می شود.از لحاظ تئوریک سند تجاری بدون بهره وجود ندارد، ولی در عمل برخی اسناد با ذکر صریح بهره و برخی بدون ذکر بهره تنظیم می شوند . نوع اول را اسناد با بهره و نوع دوم را اسناد بدون بهره می نامند . سفته و برات در ایران همیشه از نوع دوم ، یعنی بدون بهره بوده و درآمد بهره در معاملاتی که به وسیله اسناد دریافتنی صورت می گیرد به حساب منظور نمی شود .
مبلغ اسمی یک سند تجاری (خواه با بهره و خواه بدون بهره ) مبلغ اصل سند است که در آن تصریح شده است.ارزش فعلی سند دریافتنی با بهره با ارزش اسمی آن مساوی است . بر خلاف سند با بهره در اسناد بدون بهره ارزش فعلی سند کمتر از ارزش اسمی (ارزش سررسید) آن اس زیرا مبلغ بهره که تنها با گذشت زمان کسب می شود به طور ضمنی وجود دارد و جزو اصل مبلغ سند است. ادامه دارد …. در ضمن این مطلب بخشی از “کتاب آمادگی حسابداری ویژه آزمون های جوامع حرفه ای حسابداری” است که می توانید از این لینک آن را دانلود نمائید.